Đoạn băng video ngắn này (The illusion of time) cho ta thấy khoa học ngày nay đã xác nhận cái tính chất tương đối, có thể co giãn, của thời gian . Để có thể đi tới kết luận đó, các khoa học gia đã phải dựa vào những phương pháp kỹ thuật tối tân, chẳng hạn như dùng đồng hồ nguyên tử chính xác và máy bay phản lực siêu tốc độ ..v..v..
Thật ra thì chỉ cần có những nhận xét khách quan và khá đơn giản thôi, ta cũng có thể cảm nhận được cái tính chất vô thường và không tuyệt đối của thời gian . Tỉ dụ như muốn đo lường thời gian thì trước hết cần phải xác định hai "thời điểm" : điểm khởi đầu (A) và điểm chấm dứt (B) . Thoạt tiên thì điều này nghe rất giản dị , nhưng xét kỹ thì đó quả là một việc rắc rối : Thế nào là một "thời điểm" ? Dựa vào "lúc" nào mà ta sẽ xác định nó ?
Gần 100 năm trước đây khi mới bắt đầu có thế vận hội , kỹ thuật đo luờng chưa đủ tinh vi cho nên trong các cuộc thi đua chạy bộ hay bơi lội, giải nhất và giải nhì chỉ phân cách nhau bằng mỗi giây đồng hồ thôi . Nếu có hai kẻ thi đua cùng đạt tới đích trong cùng một giây, thì họ sẽ được coi như đã tới cùng một "thời điểm" đồng loạt , và sẽ cùng đoạt giải nhất chẳng hạn . Ngày nay thì dụng cụ đã tối tân hơn, có thể đo chính xác tới một phần trăm giây đồng hồ . Sự hơn thua được định đoạt một cách tỉ mỉ hơn . Cái "thời điểm" ngày trước, nay đã co lại trong vòng một phần trăm giây thôi . Nhưng mà rồi hai chục năm sau này, kỹ thuật của nhân loại sẽ tiến xa hơn , và cái "thời điểm" đó chắc chắn sẽ co rút thêm, xuống tới một phần ngàn giây ? rồi sẽ là một phần triệu giây ? và còn hơn thế nữa ? ...Cái "thời điểm" này chẳng phải là một thứ cố định chi cả .
Điều này cho ta thấy được gì khác hơn ? ngoại trừ cái kết luận rằng thời gian chỉ là một tính chất tương đối, một khái niệm trừu tuợng tùy thuộc vào sự tinh xảo của tâm thức con người ? Trong cuộc sống hằng ngày xét ra các ý tưởng của ta liên quan tới thời gian cũng rất là lờ mờ, thiếu chính xác . Chẳng hạn như ta thường cho rằng "hiện tại" bao gồm những gì ta xem thấy nhận thấy ngay "lúc này" . Tuy nhiên sự thật thì mọi cảm giác của ta phải mất vài phần trăm giây đồng hồ mới chạy từ mắt mũi tai họng vào tới não bộ để được ghi nhận và phân tích . Cái "hiện tại" đó của ta đã trôi vào "quá khứ" vài phần trăm giây đồng hồ rồi . Khi ta ngửa mặt nhìn sao trên trời, ánh sáng của một ngôi sao xa vời nào đó có thể mất hằng trăm năm mới bay tới địa cầu . Tuy ta đang nhìn nó ngay trong "hiện tại" của mình , nhưng sự thật ngôi sao đó có thể không còn hiện hữu nữa, không chừng nó đã tắt ngủm, biến mất từ lâu rồi .
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét